Çocuk ve Bebeklerde Dil ve İletişim Becerileri
MAKALE #10917 © Yazan Psk.Deniz ÖZKILIÇ | Yayın Mayıs 2013 | 2,370 Okuyucu
Anne babalar çocuklarının gelişimlerinde yürümeden sonra konuşmanın gelişimini merak ve heyecanla beklerler. Anne baba olmanın zevkini adeta çocuklarının yürümeleri ve daha sonra da dillenmeleriyle yaşarlar. Ancak bu iş anne babaların sandığı ve bekledikleri kadar kolay bir iş değildir. Bir çocuğun iletişimi konuşmasından önce daha doğması birlikte başlar. Çocuğun ağlaması bile aslında bir çeşit iletişim yoludur ve basit bir dil becerisidir.
İletişim Nedir?
İletişim İçin Farklı Tanımlar:
İletişim, duygu ve düşüncelerin belli semboller yardımıyla aktarımıdır. Bu semboller sözlü yada yazılı simgeler olabildiği gibi sözsüz simgeler de olabilmektedir. İletişim için alınan ve verilen mesajın da birbirleriyle ilişkili olması gerekmektedir.İletişim belli niyet ve isteklerin doğrultusunda gerçekleşmektedir.
Dil Nedir?
Konuşma ve dil arasındaki farklılığın anlaşılması önemlidir. [1] “Dil düşünceleri, sesleri, yazı sembollerini ya da jestleri kullanarak hem sözel hemde sözle olmayan tekniklerle karşıdaki kişi ile anlamalı iletişim kurabilmede kullanılmaktadır. Konuşma ise kişinin duygu ve düşüncelerini konuşma sesleriyle ifade etme yeteneğidir ”.
İletişim, kendimiz anlaşılabilir kılmak için yaptığımız bütün davranışlardır.Fakat konuşma ise sesli ifadelerden oluşmaktadır.
Sözel Olmayan İletişim Gelişimi
Sözel olmayan iletişim gelişimi dil gelişiminden önce de vardır ve dil gelişimini hazırlar.Genel olarak yaşamın birinci yılında görülen sözel olmayan iletişim, gülümseme,el sallama, kucağa alınmak istediğinde kol kaldırma gibi temel bazı hareketleri ve jestleri içerir. Aynı zamanda bebekler, yetişkinler bu tip söze dayalı olmayan ipuçlarını da değerlendirirler. Örneğin, her “dışarı çıkıyoruz” dendiğinde odadaki herkes paltosunu giyiyorsa bu bebeğin tümceyi anlamasa da durumu anlamasını sağlar.
0-6Ay Arasındaki Bebekler
Sözel olmayan iletişim gelişimi aslında bir ömür boyu süren bir gelişim ve beceridir.Vücudumuzu, beden dilimiz, mimik ve jestlerimizi, tecrübelerle daha da iyi ve işlevli hale getiririz.
13-36 AYLAR ARASINDAKİ BEBEKLERİN DİLGELİŞİMİ ÖZELLİKLERİ (1-3 YAŞ)
13-18 Aylar Arasındaki Bebekler
- Beş farklı sözcük söyler.
- Anlamı olmasa da çabuk ve anlaşılamayacak şekilde konuşur.
- Kaynağı saklanmış sesleri arar (yastık altındaki çalar saat).
- Daha fazla istediğini belirtir (el hareketi ile).
- Bitti sözcüğüne tepki gösterir.
- Sık kullanılan nesnelerin kullanışlarını taklit eder(bardak, kaşık, saç fırçası gibi).
- Hayvan sesleri çıkarır veya hayvanı isimlendirmek için sesini kullanır (köpek için hav hav).
- Kendi vücudunda üç vücut kısmını gösterir.
- 10 farklı sözcüğü söyler.
- İstendiğinde kendi ismini söyler.
- İsteklerini belirtmek için sözel ifadeleri el hareketleri ile birlikte kullanır.
- Yetişkinin konuşmasına oyuncaklarla oynarken ses çıkararak tepki verir.
19-24 Aylar Arasındaki Bebekler
- Kısa şiir ve şarkılarla ilgilenir.
- Odanın dışından gelen seslerin kaynağını arar (kapı zili, araba, çocuk sesi).
- Üç farklı yönlendirmeyi uygulayabilir (otur, gel, ver gibi).
- İsimleri söylendiğinde kitaptaki 3 resmi gösterir.
- Bu nedir sorusunu cevaplar ( tanıdığı nesneler için).
- Daha fazla istediğini sözel olarak ifade eder.
- Bana ver, bana göster isteklerine uyar.
- Vücudunu “yukarı”, “aşağı” yönergelerine uygun olarak hareket ettirir.
- Başka bir çocuğun hareketini taklit eder (oyunda).
- Basit işlerde yetişkinleri taklit eder (giysileri silkeler,yatak örtüsünü çeker, çatal bıçak tutar).
- Çocuğun ismi söylenerek (…… nerede?) şeklinde sorulduğunda kendini gösterir.
- Paralel oyun oynar (başka bir çocukla aynı mekanda, herbiri farklı etkinlikte bulunmak üzere oynar).
- Alışık olduğu durumlarda ne yapması gerektiğini bilir(beslenme zamanı, yatma zamanı, dışarı çıkarken vb.)
- Beş aile ferdinin ismini söyler.
- İsimleri söylendiğinde tanıdığı 12 nesneyi gösterir.
- Oyunda araba iterek, top yuvarlayarak rol alır (başka bir çocukla 2-5 dakika).
- Bebeklerine veya yumuşak oyuncaklarına sarılır, onları gezdirir.
- Güldüren veya dikkat çeken hareketlerini tekrarlar.
- 4 oyuncağının ismini söyler.
- Kendisine gösterildiğinde, tanıdığı yiyeceklerin ismini söyleyerek ister.
- Üç vücut parçasını isimlendirir (bebeğinde veya başka bireyde).
- Kitabı yetişkine verir( okuma ya da paylaşma amacı ile).
- Nesneleri aynı nesnenin resmi ile eşleştirir.
- İstenen resmi bulmak için kitabın sayfalarını ikişer üçer çevirir.
- Olay ya da nesneyi yetişkine göstermek için yetişkini çekiştirir.
- Yasaklanan nesnelerin yanında iken elini kaldırarak “cıs”, “hayır” der.
- Cümle sonundaki sözcüğü vurgulu söyleyerek, soru cümlesi yapar.
- Evet-hayır cevabını kullanır.
- Yaşıtları ile oynar (paralel oyun) (2-3 yaşıtı ile).
- Ona hatırlatıldığında yaşıtlarını ve aile bireylerini selamlar.
- İstendiğinde belirli bir kitabı bulur.
- Bilinen resimleri isimlendirebilir.
- Sık rastladığı nesnelerin isimlerini söyler (evde,parkta, bahçede, dükkanda).
[1] Prof. Dr. Nergis Güven,Prof. Dr. Servet BalDil Gelişimi, Epsilon Yayınları, Giriş, sf: 13, 2004, İstanbul
İletişim Nedir?
İletişim İçin Farklı Tanımlar:
İletişim, duygu ve düşüncelerin belli semboller yardımıyla aktarımıdır. Bu semboller sözlü yada yazılı simgeler olabildiği gibi sözsüz simgeler de olabilmektedir. İletişim için alınan ve verilen mesajın da birbirleriyle ilişkili olması gerekmektedir.İletişim belli niyet ve isteklerin doğrultusunda gerçekleşmektedir.
Dil Nedir?
Konuşma ve dil arasındaki farklılığın anlaşılması önemlidir. [1] “Dil düşünceleri, sesleri, yazı sembollerini ya da jestleri kullanarak hem sözel hemde sözle olmayan tekniklerle karşıdaki kişi ile anlamalı iletişim kurabilmede kullanılmaktadır. Konuşma ise kişinin duygu ve düşüncelerini konuşma sesleriyle ifade etme yeteneğidir ”.
İletişim, kendimiz anlaşılabilir kılmak için yaptığımız bütün davranışlardır.Fakat konuşma ise sesli ifadelerden oluşmaktadır.
Sözel Olmayan İletişim Gelişimi
Sözel olmayan iletişim gelişimi dil gelişiminden önce de vardır ve dil gelişimini hazırlar.Genel olarak yaşamın birinci yılında görülen sözel olmayan iletişim, gülümseme,el sallama, kucağa alınmak istediğinde kol kaldırma gibi temel bazı hareketleri ve jestleri içerir. Aynı zamanda bebekler, yetişkinler bu tip söze dayalı olmayan ipuçlarını da değerlendirirler. Örneğin, her “dışarı çıkıyoruz” dendiğinde odadaki herkes paltosunu giyiyorsa bu bebeğin tümceyi anlamasa da durumu anlamasını sağlar.
0-6Ay Arasındaki Bebekler
- Bebek ağlama, öksürme, hapşırma gibi doğal sesler çıkarır.
- Kendisiyle ilgilenildiğinde göz kontağı kurar.
- Bebek kendisiyle konuşulduğunda ya da şarkı söylendiğinde vücudu ile tepki verir (Solunum hızında değişme, gözlerin hareketi ya da vücut hareketleri).
- Zil sesinin geldiği yöne bakar, vücut hareketlerini değiştirir.
- Konuşarak veya hareketlerle dikkatini çekmeye çalışan kişiye bakar.
- Yetişkinin sesine susarak ya da vücut hareketleri ile tepki verir.
- Çeşitli rahatsızlıklarını belirtmek için farklı ses tonlarında ağlar.
- Yetişkinin ilgisine gülümseyerek tepki verir.
- Başını çevirerek sesi takip eder.
- Kendi ellerine bakar, gülümser, ses çıkarır.
- Aile bireylerini tanıdığını susarak ya da gülümseyerek belli eder.
- Başkalarının yüz ifadelerine gülerek tepki verir.
- Yetişkinin yüz kısımlarına hafifçe vurur, çeker.
- Tanıdığı kimselere doğru uzanır.
- Aynadaki görüntüsüne veya başka bebeklere uzanır ve elleriyle vurur.
- Ceee oyunlarına katılır.
- Yetişkini taklit ederek el çırpar.
- Yetişkini taklit ederek baş baş yapar.
- Mimik ve hareketlerle karşılık verir.
- Konuşanları seyrederek konuşulanları takip eder.
- Tanıdığı kişileri sever, vurur, öper.
- El hareketleri ile birlikte verilen basit emirleri yerine getirir (gel gel)
- Basit sorulara hareket ile cevap verir. (top nerede)
- Vücut kısımlarından birini gösterir.
Sözel olmayan iletişim gelişimi aslında bir ömür boyu süren bir gelişim ve beceridir.Vücudumuzu, beden dilimiz, mimik ve jestlerimizi, tecrübelerle daha da iyi ve işlevli hale getiririz.
13-36 AYLAR ARASINDAKİ BEBEKLERİN DİLGELİŞİMİ ÖZELLİKLERİ (1-3 YAŞ)
13-18 Aylar Arasındaki Bebekler
- Beş farklı sözcük söyler.
- Anlamı olmasa da çabuk ve anlaşılamayacak şekilde konuşur.
- Kaynağı saklanmış sesleri arar (yastık altındaki çalar saat).
- Daha fazla istediğini belirtir (el hareketi ile).
- Bitti sözcüğüne tepki gösterir.
- Sık kullanılan nesnelerin kullanışlarını taklit eder(bardak, kaşık, saç fırçası gibi).
- Hayvan sesleri çıkarır veya hayvanı isimlendirmek için sesini kullanır (köpek için hav hav).
- Kendi vücudunda üç vücut kısmını gösterir.
- 10 farklı sözcüğü söyler.
- İstendiğinde kendi ismini söyler.
- İsteklerini belirtmek için sözel ifadeleri el hareketleri ile birlikte kullanır.
- Yetişkinin konuşmasına oyuncaklarla oynarken ses çıkararak tepki verir.
19-24 Aylar Arasındaki Bebekler
- Kısa şiir ve şarkılarla ilgilenir.
- Odanın dışından gelen seslerin kaynağını arar (kapı zili, araba, çocuk sesi).
- Üç farklı yönlendirmeyi uygulayabilir (otur, gel, ver gibi).
- İsimleri söylendiğinde kitaptaki 3 resmi gösterir.
- Bu nedir sorusunu cevaplar ( tanıdığı nesneler için).
- Daha fazla istediğini sözel olarak ifade eder.
- Bana ver, bana göster isteklerine uyar.
- Vücudunu “yukarı”, “aşağı” yönergelerine uygun olarak hareket ettirir.
- Başka bir çocuğun hareketini taklit eder (oyunda).
- Basit işlerde yetişkinleri taklit eder (giysileri silkeler,yatak örtüsünü çeker, çatal bıçak tutar).
- Çocuğun ismi söylenerek (…… nerede?) şeklinde sorulduğunda kendini gösterir.
- Paralel oyun oynar (başka bir çocukla aynı mekanda, herbiri farklı etkinlikte bulunmak üzere oynar).
- Alışık olduğu durumlarda ne yapması gerektiğini bilir(beslenme zamanı, yatma zamanı, dışarı çıkarken vb.)
- Beş aile ferdinin ismini söyler.
- İsimleri söylendiğinde tanıdığı 12 nesneyi gösterir.
- Oyunda araba iterek, top yuvarlayarak rol alır (başka bir çocukla 2-5 dakika).
- Bebeklerine veya yumuşak oyuncaklarına sarılır, onları gezdirir.
- Güldüren veya dikkat çeken hareketlerini tekrarlar.
- 4 oyuncağının ismini söyler.
- Kendisine gösterildiğinde, tanıdığı yiyeceklerin ismini söyleyerek ister.
- Üç vücut parçasını isimlendirir (bebeğinde veya başka bireyde).
- Kitabı yetişkine verir( okuma ya da paylaşma amacı ile).
- Nesneleri aynı nesnenin resmi ile eşleştirir.
- İstenen resmi bulmak için kitabın sayfalarını ikişer üçer çevirir.
- Olay ya da nesneyi yetişkine göstermek için yetişkini çekiştirir.
- Yasaklanan nesnelerin yanında iken elini kaldırarak “cıs”, “hayır” der.
- Cümle sonundaki sözcüğü vurgulu söyleyerek, soru cümlesi yapar.
- Evet-hayır cevabını kullanır.
- Yaşıtları ile oynar (paralel oyun) (2-3 yaşıtı ile).
- Ona hatırlatıldığında yaşıtlarını ve aile bireylerini selamlar.
- İstendiğinde belirli bir kitabı bulur.
- Bilinen resimleri isimlendirebilir.
- Sık rastladığı nesnelerin isimlerini söyler (evde,parkta, bahçede, dükkanda).
[1] Prof. Dr. Nergis Güven,Prof. Dr. Servet BalDil Gelişimi, Epsilon Yayınları, Giriş, sf: 13, 2004, İstanbul
Beğenin 
dil becerisi, iletişim becerisi, çocukta dil becerisi, çocukta iletişim becerisi, çocuklarda dil becerisi, çocuklarda iletişim becerisi
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
