Kaygılı Kişilerin Aile Yapılarındaki Ortak Özellikler
KAYGILI KİŞİLERİN AİLE YAPILARINDAKİ ORTAK ÖZELLİKLER
1.EBEVEYN TUTUMLARI
Aşırı Koruyucu Ebeveynlerin çocukları üzerindeki fazla koruyucu ve müdahaleci tutumları, çocukların bağımsızlıklarını, olaylar ve durumlar karşısında inisiyatif almalarını ve geliştirmelerini zorlaştırır hatta bu konulardaki gelişimlerini engel olmaktadır. Kendilerini sakinleştirebilme kapasitelerinin gelişmesine engel olur. Kaygı ile baş etme yetilerini engeller. Bu çocuklar yetişkinlik yaşamlarında kaygılı yapıları, olaylar ve durumlar karşısında alternatif düşünebilme, sorun çözebilme , duygu durumlarını regüle etmekte zorlanırlar. Daima onu sakinleştirecek birisine ihtiyaç duyarlar hatta hayatlarında rol alacak özel kişilerin seçimlerinde daha sakin ve onu sakinleştirecek kişileri seçerler bu durumda onun gerçekten arzu ettiği ilişkiyi ve kişileri seçmekteki önceliğini geri plana atar. Başta ihtiyaç olan ötekinin varlığı bağımlılığa dönüşür.
Eleştirel tutumlar
Aşırı eleştirel veya beklentisi yüksek ebeveynler çocukların kendilik değerlerinin gelişmesinde, ve kendilerine olan güvenlerinde ciddi zedelenmelere sebep olur. Ve onları kaygılanmaya ve hayatı endişe içinde yaşamaya ve kaygılı yaşantıyı hayatının bütün noktalarında kaygının hakim olmasına sebep olur ve olayları değerlendirmeleri kaygılı bir şekilde gerçekleşir. Bu yetişkinler karar almada ve karaları uygulamada büyük zorluk yaşarlar ve karar alamama durumları ise onların yaşamda hareket etmelerine, kişisel, akademik, sosyal durumlarda duraksama yaşarlar.
2. AİLE DİNAMİKLERİ
İletişim Eksikleri
Aile üyeleri duygularını ifade etmekte zorluk çekerken iletişimde endişeleri hakimdir. Endişelerin hakim olduğu ilişkide duygusal ihtiyaçlar iletilemez ya da çok az konuşulur hale gelir. Buna ek olarak iletişim kopuklukları, yanlış anlamalar, eleştirilme korkuları nedeniyle konuşulması gereken hassas konular ve çözümlenmesi gereken problemler gizli kalır ve bu problemler büyümeye devam eder. Duyguları ifade edememe, konuşmaktan kaçınmaya neden olur. İlişkiler endişe dolu ve yüzeysellikten öteye gitmez.
Aktif dinlemenin yokluğu bireylerin birbirlerini anlamaktan uzaklaştırır ve bu da duygusal kopukluğa neden olur. Duygusal kopukluk ise ilişkide ciddi anlamda mesafeli ve kaçıngan olmaya ve nihayetinde aile bireylerinin aralarındaki ilişkide yabancılaşmalarına sebebiyet verir.
Kaygılı aile dinamikleri içerisinde aile bireylerinin birbirlerini sıklıkla suçlama, itham etme ve yoğun eleştirel tutumların varlığını görürüz. Birbirlerine karşı eleştirel ve yargılayıcı tutum destekleyici olmaktan uzaklaştırır ve aile üyeleri kendi sorunlarını kendi başına çözmek zorunda kalmasına ve bireylerin kendi içlerine dönüp aileden duygusal kopmalarına zemin hazırlar.
Çatışmadan kaçınmadan yoğun Çatışmaya
Kaygılı ailelerde gerek birbirleriyle gerekse aile dışındaki ilişkilerde bazen çatışmadan kaçınarak sorunların çözülmeden kalmasına fakat altta yatan gerginliğin yoğunlaşmasına neden olur. Yani çatışmadan kaçınmak gerilimin artmasına sebep olurken kişilerin sürekli bu görünen çatışma konuları kafalarını meşgul eder.(overthinking). Kişinin çatışmaya konu olan ama kaçınılan konu ya da konularla ilgili üzerinde uzun süreler düşünmesine kafasından ‘’atamamasına’’ ve bu konu ile ilgili sürekli en kötü senaryolarla düşünüp kurgulamasına neden olur. Bu düşünme daha doğrusu kurgulama süresi içinde kişinin içsel gerilimi artarak devam eder ve bir türlü rahatlayamaz.
Bazen de bu kişinin geçmiş yaşantısına bağlı olarak etrafla sürekli çatışmaya , tartışmalar ve kavgalar şeklinde yaşanabilir. Bu da kişinin kendi içinde ve birlikte olduğu kişilerde huzursuzluklara ve tedirginliğe yol açar. Sürekli çatışan bireyin birlikte olduğu insanların kendisinden uzaklaşmasına ve ciddi bir duygusal mesafeye neden olur. Bu davranış şekilleri kaygılı ailelerde stres, gerginlik ortamını oluşturur, ilişkileri zorlaştırır ve uzaklaştırır kısır döngü içerisinde kaygıyı arttırır. İletişim becerileri gelişmez, açık ve empatik dil kurmayı duygu ve düşünceleri ifade etmeyi ve aile içinde sessiz sakin atmosfer oluşturmayı sabote eder.
Aile içinde bir türlü kurulamayan endişesiz ve açık ifade ortamı, aile dışında da oluşmaz ve kişiler iletişimsel sorular yaşar ve huzursuzluk hayatlarını hakimiyeti altına alır.
Klinik Psikolog
Fatih sönmez
1.EBEVEYN TUTUMLARI
Aşırı Koruyucu Ebeveynlerin çocukları üzerindeki fazla koruyucu ve müdahaleci tutumları, çocukların bağımsızlıklarını, olaylar ve durumlar karşısında inisiyatif almalarını ve geliştirmelerini zorlaştırır hatta bu konulardaki gelişimlerini engel olmaktadır. Kendilerini sakinleştirebilme kapasitelerinin gelişmesine engel olur. Kaygı ile baş etme yetilerini engeller. Bu çocuklar yetişkinlik yaşamlarında kaygılı yapıları, olaylar ve durumlar karşısında alternatif düşünebilme, sorun çözebilme , duygu durumlarını regüle etmekte zorlanırlar. Daima onu sakinleştirecek birisine ihtiyaç duyarlar hatta hayatlarında rol alacak özel kişilerin seçimlerinde daha sakin ve onu sakinleştirecek kişileri seçerler bu durumda onun gerçekten arzu ettiği ilişkiyi ve kişileri seçmekteki önceliğini geri plana atar. Başta ihtiyaç olan ötekinin varlığı bağımlılığa dönüşür.
Eleştirel tutumlar
Aşırı eleştirel veya beklentisi yüksek ebeveynler çocukların kendilik değerlerinin gelişmesinde, ve kendilerine olan güvenlerinde ciddi zedelenmelere sebep olur. Ve onları kaygılanmaya ve hayatı endişe içinde yaşamaya ve kaygılı yaşantıyı hayatının bütün noktalarında kaygının hakim olmasına sebep olur ve olayları değerlendirmeleri kaygılı bir şekilde gerçekleşir. Bu yetişkinler karar almada ve karaları uygulamada büyük zorluk yaşarlar ve karar alamama durumları ise onların yaşamda hareket etmelerine, kişisel, akademik, sosyal durumlarda duraksama yaşarlar.
2. AİLE DİNAMİKLERİ
İletişim Eksikleri
Aile üyeleri duygularını ifade etmekte zorluk çekerken iletişimde endişeleri hakimdir. Endişelerin hakim olduğu ilişkide duygusal ihtiyaçlar iletilemez ya da çok az konuşulur hale gelir. Buna ek olarak iletişim kopuklukları, yanlış anlamalar, eleştirilme korkuları nedeniyle konuşulması gereken hassas konular ve çözümlenmesi gereken problemler gizli kalır ve bu problemler büyümeye devam eder. Duyguları ifade edememe, konuşmaktan kaçınmaya neden olur. İlişkiler endişe dolu ve yüzeysellikten öteye gitmez.
Aktif dinlemenin yokluğu bireylerin birbirlerini anlamaktan uzaklaştırır ve bu da duygusal kopukluğa neden olur. Duygusal kopukluk ise ilişkide ciddi anlamda mesafeli ve kaçıngan olmaya ve nihayetinde aile bireylerinin aralarındaki ilişkide yabancılaşmalarına sebebiyet verir.
Kaygılı aile dinamikleri içerisinde aile bireylerinin birbirlerini sıklıkla suçlama, itham etme ve yoğun eleştirel tutumların varlığını görürüz. Birbirlerine karşı eleştirel ve yargılayıcı tutum destekleyici olmaktan uzaklaştırır ve aile üyeleri kendi sorunlarını kendi başına çözmek zorunda kalmasına ve bireylerin kendi içlerine dönüp aileden duygusal kopmalarına zemin hazırlar.
Çatışmadan kaçınmadan yoğun Çatışmaya
Kaygılı ailelerde gerek birbirleriyle gerekse aile dışındaki ilişkilerde bazen çatışmadan kaçınarak sorunların çözülmeden kalmasına fakat altta yatan gerginliğin yoğunlaşmasına neden olur. Yani çatışmadan kaçınmak gerilimin artmasına sebep olurken kişilerin sürekli bu görünen çatışma konuları kafalarını meşgul eder.(overthinking). Kişinin çatışmaya konu olan ama kaçınılan konu ya da konularla ilgili üzerinde uzun süreler düşünmesine kafasından ‘’atamamasına’’ ve bu konu ile ilgili sürekli en kötü senaryolarla düşünüp kurgulamasına neden olur. Bu düşünme daha doğrusu kurgulama süresi içinde kişinin içsel gerilimi artarak devam eder ve bir türlü rahatlayamaz.
Bazen de bu kişinin geçmiş yaşantısına bağlı olarak etrafla sürekli çatışmaya , tartışmalar ve kavgalar şeklinde yaşanabilir. Bu da kişinin kendi içinde ve birlikte olduğu kişilerde huzursuzluklara ve tedirginliğe yol açar. Sürekli çatışan bireyin birlikte olduğu insanların kendisinden uzaklaşmasına ve ciddi bir duygusal mesafeye neden olur. Bu davranış şekilleri kaygılı ailelerde stres, gerginlik ortamını oluşturur, ilişkileri zorlaştırır ve uzaklaştırır kısır döngü içerisinde kaygıyı arttırır. İletişim becerileri gelişmez, açık ve empatik dil kurmayı duygu ve düşünceleri ifade etmeyi ve aile içinde sessiz sakin atmosfer oluşturmayı sabote eder.
Aile içinde bir türlü kurulamayan endişesiz ve açık ifade ortamı, aile dışında da oluşmaz ve kişiler iletişimsel sorular yaşar ve huzursuzluk hayatlarını hakimiyeti altına alır.
Klinik Psikolog
Fatih sönmez
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Kaygılı Kişilerin Aile Yapılarındaki Ortak Özellikler" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Dr.Psk.Fatih SÖNMEZ'in izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
| Makale Kütüphanemizden | ||||
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
