Çocuk doğduğunda biyolojik bir cinsiyet ile doğar. Daha sonra anne ya da babası ile özdeşim kurarak onlara benzemeye başlar ve onları taklit ederek cinsel kimliği gelişmeye ve olgunlaşmaya başlar. Çocuğun cinsel kimlik gelişiminin olgunlaşmasında anne ve babasıyla olan ilişkisinin yoğunluğu ve yakınlığı ile ebeveynlerinin cinsel kimliklerinin olgunluğu etkili olmaktadır. Cinsel kimlik, biyolojik, ailesel, bilişsel, sosyal ve kültürel süreçlerin etkileşimi ile gelişmekte ve olgunlaşmaktadır.

Cinsel kimlik gelişimi ilk yıllarda oluşmaya başlar. Bir çocuk kendi cinsiyetini ortalama olarak 2,5-3 yaş civarında fark eder. 3-4 yaşında cinsel kimliği olgunlaşmaya başlar. Cinsiyetini fark eden ve cinsel kimliği olgunlaşmaya başlayan çocuk yavaş yavaş cinsiyetine uygun rol ve davranışları gerçekleştirir.

Çocukların sağlıklı bir cinsel kimlik geliştirmeleri için onlara fırsat sunulmalı, engellememeli ve desteklenmelidir. Anne-baba veya diğer çocuk yetiştiricileri ne yapacağını bilemediğinde uzmanlardan destek almayı ve onlara sormayı ihmal etmemelidir. Çocukların sağlıklı bir cinsel kimlik kazanımı için dikkat edilebilecek bazı temel noktaları aşağıda bulabilirsiniz.

Dikkat edilecek bazı şeyler!
• Oğlan çocuklara “kızım” ve kız çocuklara “oğlum” diye seslenmemek
• Belli bir oyuncağı tercih ettirmeye çalışmamak (oğlan çocuklara araba; kız çocuklara bebek)
• Belli bir elbise tipini veya rengini tercih ettirmeye çalışmamak (oğlan çocuklara mavi; kız çocuklara pempe gibi)
• Karşı cinsiyeti olumlayan özellikler yakıştırmakmak (bir oğlan çocuk için: “kız gibi güzel”, “çok uslu, kız gibi”; bir kız çocuk için: “erkek gibi her iş elinden gelir” “erkek gibi cesur”)
• Ailenin doğacak çocuğun cinsiyetiyle ilgili beklentileri ve bunun çocuğa yansımalarının farkında olmak

Dikkat edilecek bu ve başka birçok ayrıntı var ancak bu yazıda konuya dikkat çekmek, önemini vurgulamak ve gündemimize alarak kendimize hatırlatmak amaçlanmıştır. Yine aşağıda ilave olarak konuyla ilgili gözden kaçırmak istediğim birkaç sıraladım.

Birkaç önemli not:
• Bazen anne babalar bir şeylerin yolunda gitmediğini bilseler bile çocuklarına yakıştırmadıkları için kendilerine bile itiraf edemezler. Ancak başkası söylediğinde fark ederler.
• Çok abartmak, çok hassas olmak doğru olmadığı gibi bir şey yokmuş gibi davranmak da doğru değildir.
• Çözüm, ancak problemi kabul etmekle başlar.
• Yasak getirmek ve kızmak yasaklanan şeye ilgiyi arttırır veya güç mücadelesine dönüşür.
• Gelişim sürecinde her çocuk hem anne hem de babasını veya kadın/erkek rollerini taklit etmesi normaldir. Ancak çocuk sürekli olarak biyolojik cinsiyetinin aksine karşı cins ebeveynini taklit ederse, içinde bulunduğu dinamiklerin değerlendirilmesi yararlı olur.
• Bir kız çocuk, oğlan gibi davrandığında ya da bir oğlan çocuk kız gibi davrandığında övülüyorsa kafası karışabilir.

Çocukların karşı cinse yönelik davranış ve tutumlar gösterdiği fark edildiğinde ne yapılmalıdır?

Öncelikle çocuklarla çalışan bir uzman tarafından (psikolojik danışman, psikololog, çocuk psikiyatristi, çocuk gelişimcisi) değerlendirme yapılması yararlı olur. Model eksikliği, anne veya baba ile ilişkisi, çevresindeki diğer çocuklar, yanlış pekiştirme ve övgüler, ailedeki diğer dinamikler gibi bir sürü faktörden de etkilenebilir. Değerlendirme sonucuna göre ebeveynlere danışmanlık, çocuğa bireysel ya da grup desteği planlanabilir.

Konuyla ilgili daha fazla okuma yapmak isteyen kişiler için iki makale linki bırakıyorum:
• http://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_27670/cogepderg-17-163.pdf
• https://www.researchgate.net/profile/Perihan-Guener/publication/340226226_The_Development_of_Sexual_Identity/links/6044d297299bf1e07860026d/The-Development-of-Sexual-Identity.pdf