Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Nelerdir?
YAYGIN GELİŞİMSEL BOZUKLUKLAR NELERDİR?
Otistik Bozukluk
Asperger Sendromu
Rett Sendromu
Dezintegratif Bozukluk
Başka Türlü Adlandırılamayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk, hastalık başlıklarını içeren bir bozukluktur.
Çocuk ve Ergen psikiyatrisinde erken tanının en önemli sonuçlar doğurduğu acil hastalıklardan birisidir. Otizm tanısının konulabilmesi için iletişim ve sosyal alanlarda sorunlar olması, yineleyici sınırlı ilgi ve davranışlar olması ve bunların 30 ay öncesinden beri görülüyor olması gerekmektedir.
Klinik özellikler
Yaygın gelişimsel bozukluğu olan her birey diğerinden farklıdır. Bu nedenle buradaki tanımlamalar yol göstericidir. Bebeklerdeki davranışlar;
Bebeklerin çoğu sakindir, bunlara melek gibi bebekler denebilir, Daha azınlıktaki grup ise gece gündüz bağırır ve sakinleştirilmeleri zordur
Altlarının değiştirilmesinden, giydirilmekten ve yıkanmaktan hoşlanmayabilirler.
Anne ona yaklaştığında kucağa alınma hareketi yapmayabilirler.
Işıklar, parlayan dönen herhangi bir nesne onları büyüleyebilir, ancak öteki bebeklerin ilgisini çeken diğer şeylere kayıtsız kalabilirler.
Çok erken dönemde televizyona ve müziğe aşırı bir ilgi gösterebilirler.
Anneleriyle göz teması kısıtlı olabilir.
Gördükleri ilgilerini çeken şeylere anneye işaretle gösterme ve eğlenceyi paylaşma davranışı yoktur.
Ce yapmak ya da el çırpmak gibi bebek oyunlarında anne babalarının hareketlerini onlarla birlikte yapmazlar.
Normal bebeklerde birinci yaşın sonlarına doğru başlayan olağan konuşma seslerinin tonlama örüntüsü ve çeşitliliği gelişmez
Sosyal iletişimde eksiklikler
Mesafeli olanlar başka insanlar yokmuş gibi davranırlar, seslenildiğinde kendileriyle konuşulduğunda yanıt vermezler.
Yüzlerinde duygu ifadesi azdır, dokunursanız geri çekilebilirler.
Ulaşamadığı bir şey istediklerinde sizi çekerek götürüp, istediğini aldıklarında yeniden görmezden gelebilirler.
Acı çektiğiniz ya da sıkıntıya düştüğünüzde size ilgi ve anlayış göstermezler.
Oyun grubunda arkadaşlarına kayıtsız kalır, onların yanına gitmek ve oyuna katılmaya isteksizdirler.
Edilgen grupta olanlar ise bu derece kayıtsız olmayabilirler. Toplumsal etkinlik başlatmazlar ancak diğer insanlardan da uzaklaşmazlar.
İletişimle ilgili bozukluklar
Otistik bozuklukları olan tüm çocuklar ve yetişkinler iletişim sorunları yaşarlar. Konuşma gelişiminde gecikme ve anormallik çok sık görülür. Konuşma güçlüklerinin şiddeti değişkendir. Yaygın gelişimsel bozukluğu olan her beş çocuktan biri yaşam boyu sessiz kalır. Bunların dışında kalanlarda konuşma gelişir. Konuşmada başkalarının söylediği sözcükleri tekrarlama davranışı olabilir. Bu boş papağan gibi yinelemeye ‘ekolali’ denir. Zamirleri tersine çevirebilirler. Konuşmaların içeriği yineleyici şekilde olabilir ve karşılıklı sohbet havasında değildir. Yanıtları dinlemeden aynı şeyleri defalarca sorabilirler. Konuşmayı anlama yeterli değildir; mecaz, şaka anlama güçlüğü yaşarlar. Seslerin vurgusunda güçlük yaşayabilirler. Taklit etme oyunları ve hayal gücüne dayanan etkinlikler diğer çocuklar gibi gelişmez. Oyuncakları amacına yönelik kullanamazlar. Örneğin bebeğe yemek verme, sallama, uyutmak gibi. Ya da arabaları park etmek, yarıştırmak, ses çıkararak sürmek yerine onları dizmek, tekerleklerini çevirmek gibi. Basit ve yineleyici etkinlikler gösterebilirler. Mekanik sesler dinleme (tencereye kaşıkla vurma)elleri ya da nesneleri gözün yakınında bükme, döndürme, ışıkları açıp kapama, çevrede dönen ya da kendi çevresinde dönen şeyleri izleme. Bazılarının kendi uydurdukları etkinlikler olabilir, aynı oyunu aynı şekilde defalarca oynayabilirler. Değişime dirençli olabilirler. Mesela her gün aynı yoldan eve gitme, aynı yatağa yatma, devamlı aynı videoyu seyretmek gibi.
Otistik Bozukluk
Asperger Sendromu
Rett Sendromu
Dezintegratif Bozukluk
Başka Türlü Adlandırılamayan Yaygın Gelişimsel Bozukluk, hastalık başlıklarını içeren bir bozukluktur.
Çocuk ve Ergen psikiyatrisinde erken tanının en önemli sonuçlar doğurduğu acil hastalıklardan birisidir. Otizm tanısının konulabilmesi için iletişim ve sosyal alanlarda sorunlar olması, yineleyici sınırlı ilgi ve davranışlar olması ve bunların 30 ay öncesinden beri görülüyor olması gerekmektedir.
Klinik özellikler
Yaygın gelişimsel bozukluğu olan her birey diğerinden farklıdır. Bu nedenle buradaki tanımlamalar yol göstericidir. Bebeklerdeki davranışlar;
Bebeklerin çoğu sakindir, bunlara melek gibi bebekler denebilir, Daha azınlıktaki grup ise gece gündüz bağırır ve sakinleştirilmeleri zordur
Altlarının değiştirilmesinden, giydirilmekten ve yıkanmaktan hoşlanmayabilirler.
Anne ona yaklaştığında kucağa alınma hareketi yapmayabilirler.
Işıklar, parlayan dönen herhangi bir nesne onları büyüleyebilir, ancak öteki bebeklerin ilgisini çeken diğer şeylere kayıtsız kalabilirler.
Çok erken dönemde televizyona ve müziğe aşırı bir ilgi gösterebilirler.
Anneleriyle göz teması kısıtlı olabilir.
Gördükleri ilgilerini çeken şeylere anneye işaretle gösterme ve eğlenceyi paylaşma davranışı yoktur.
Ce yapmak ya da el çırpmak gibi bebek oyunlarında anne babalarının hareketlerini onlarla birlikte yapmazlar.
Normal bebeklerde birinci yaşın sonlarına doğru başlayan olağan konuşma seslerinin tonlama örüntüsü ve çeşitliliği gelişmez
Sosyal iletişimde eksiklikler
Mesafeli olanlar başka insanlar yokmuş gibi davranırlar, seslenildiğinde kendileriyle konuşulduğunda yanıt vermezler.
Yüzlerinde duygu ifadesi azdır, dokunursanız geri çekilebilirler.
Ulaşamadığı bir şey istediklerinde sizi çekerek götürüp, istediğini aldıklarında yeniden görmezden gelebilirler.
Acı çektiğiniz ya da sıkıntıya düştüğünüzde size ilgi ve anlayış göstermezler.
Oyun grubunda arkadaşlarına kayıtsız kalır, onların yanına gitmek ve oyuna katılmaya isteksizdirler.
Edilgen grupta olanlar ise bu derece kayıtsız olmayabilirler. Toplumsal etkinlik başlatmazlar ancak diğer insanlardan da uzaklaşmazlar.
İletişimle ilgili bozukluklar
Otistik bozuklukları olan tüm çocuklar ve yetişkinler iletişim sorunları yaşarlar. Konuşma gelişiminde gecikme ve anormallik çok sık görülür. Konuşma güçlüklerinin şiddeti değişkendir. Yaygın gelişimsel bozukluğu olan her beş çocuktan biri yaşam boyu sessiz kalır. Bunların dışında kalanlarda konuşma gelişir. Konuşmada başkalarının söylediği sözcükleri tekrarlama davranışı olabilir. Bu boş papağan gibi yinelemeye ‘ekolali’ denir. Zamirleri tersine çevirebilirler. Konuşmaların içeriği yineleyici şekilde olabilir ve karşılıklı sohbet havasında değildir. Yanıtları dinlemeden aynı şeyleri defalarca sorabilirler. Konuşmayı anlama yeterli değildir; mecaz, şaka anlama güçlüğü yaşarlar. Seslerin vurgusunda güçlük yaşayabilirler. Taklit etme oyunları ve hayal gücüne dayanan etkinlikler diğer çocuklar gibi gelişmez. Oyuncakları amacına yönelik kullanamazlar. Örneğin bebeğe yemek verme, sallama, uyutmak gibi. Ya da arabaları park etmek, yarıştırmak, ses çıkararak sürmek yerine onları dizmek, tekerleklerini çevirmek gibi. Basit ve yineleyici etkinlikler gösterebilirler. Mekanik sesler dinleme (tencereye kaşıkla vurma)elleri ya da nesneleri gözün yakınında bükme, döndürme, ışıkları açıp kapama, çevrede dönen ya da kendi çevresinde dönen şeyleri izleme. Bazılarının kendi uydurdukları etkinlikler olabilir, aynı oyunu aynı şekilde defalarca oynayabilirler. Değişime dirençli olabilirler. Mesela her gün aynı yoldan eve gitme, aynı yatağa yatma, devamlı aynı videoyu seyretmek gibi.
|
Yazan
|
Bu makaleden alıntı yapmak
için alıntı yapılan yazıya aşağıdaki ibare eklenmelidir: "Yaygın Gelişimsel Bozukluklar Nelerdir?" başlıklı makalenin tüm hakları yazarı Uzm.Psk.Osman İLHAN'e aittir ve makale, yazarı tarafından TavsiyeEdiyorum.com (http://www.tavsiyeediyorum.com) kütüphanesinde yayınlanmıştır. Bu ibare eklenmek şartıyla, makaleden Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun kısa alıntılar yapılabilir, ancak Uzm.Psk.Osman İLHAN'ın izni olmaksızın makalenin tamamı başka bir mecraya kopyalanamaz veya başka yerde yayınlanamaz. |
Beğenin 
Yazan Uzman
|
Sitemizde yer alan döküman ve yazılar uzman üyelerimiz tarafından hazırlanmış ve pek çoğu bilimsel düzeyde yapılmış çalışmalar olduğundan güvenilir mahiyette eserlerdir. Bununla birlikte TavsiyeEdiyorum.com sitesi ve çalışma sahipleri, yazıların içerdiği bilgilerin güvenilirliği veya güncelliği konusunda hukuki bir güvence vermezler. Sitemizde yayınlanan yazılar bilgi amaçlı kaleme alınmış ve profesyonellere yönelik olarak
hazırlanmıştır. Site ziyaretçilerimizin o meslekle ilgili bir uzmanla görüşmeden, yazı içindeki bilgileri kendi başlarına kullanmamaları gerekmektedir. Yazıların telif hakkı tamamen yazarlarına aittir, eserler sahiplerinin muvaffakatı olmadan hiçbir suretle çoğaltılamaz, başka bir
yerde kullanılamaz, kopyala yapıştır yöntemiyle başka mecralara aktarılamaz. Sitemizde yer alan herhangi bir yazı başkasına ait telif haklarını ihlal ediyor, intihal içeriyor veya yazarın mensubu bulunduğu mesleğin meslek için etik kurallarına aykırılıklar taşıyorsa, yazının kaldırılabilmesi için site yönetimimize bilgi verilmelidir.
